Öz

Giriş ve Amaç: Koronavirüs hastalığı 2019’da (COVID-19) en sık görülen tromboembolik durum akut pulmoner embolidir (APE). COVID-19 tanısı konulan hastalar arasında yoğun bakım ünitesine nakille ilişkili faktörler COVID-19 ve APE için ayrı ayrı bilinmektedir. Bununla birlikte, COVID-19 ile ilişkili APE’li hastalarda yoğun bakıma nakille ilişkili faktörlerin belirlenmesi önemlidir. Bu çalışma, bu koşulların bir arada görüldüğü durumlarda bu faktörleri belirlemeyi amaçlamıştır.

Yöntem ve Gereçler: Bu kesitsel çalışmaya pulmoner bilgisayarlı tomografi anjiyografi ile APE tanısı konulan erişkin hastalar dahil edildi. Hastaların demografik ve laboratuvar verileri, Wells skorları, pulmoner emboli ciddiyet endeksi (PESI) skorları ve görüntüleme bulguları kaydedildi. Yoğun bakım ünitesine yatışı olan ve olmayan hastalar arasında ikili karşılaştırmalar yapıldı.

Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 123 hastanın 38’I (%30,8) yoğun bakım ünitesine nakledildi. İkili karşılaştırmalarda, yaş, komorbidite sayısı, laktat dehidrogenaz, nötrofil/lenfosit oranı, C-reaktif protein (CRP), CRP/albümin oranı, d-dimer değerleri, Wells skorları ve PESI skorları yoğun bakıma nakledilen hastalarda daha yüksekti. Daha yüksek Wells skoru (odds oranı (OR) = 1,70, %95 güven aralığı (GA) = 1,13 – 2,56, p = 0,011), PESI skoru (OR = 1,03, %95 GA = 1,00 – 1,07, p = 0,048) ve CRP (OR = 1,01, %95 GA = 1,00 – 1,02, p = 0,049) COVID-19 ile ilişkili APE’si olan hastalarda yoğun bakım ünitesine nakille ilişkiliydi.

Tartışma ve Sonuç: COVID-19 ile ilişkili APE tanısıyla hastaneye yatırılan erişkin hastalarda yüksek Wells ve PESI skorları ile CRP düzeylerinin yoğun bakım ünitesine nakil olasılığını artırdığı belirlenmiştir. Bu nedenle, bu hastaların yoğun bakım ihtiyacı gelişimi açısından daha yakından izlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: kritik bakım, pulmoner emboli, pulmoner emboli ciddiyet endeksi, SARS-CoV-2 enfeksiyonu, Wells skoru

Referanslar

  1. Huang C, Wang Y, Li X, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet. 2020;395:497-506. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30183-5
  2. Tang N, Li D, Wang X, Sun Z. Abnormal coagulation parameters are associated with poor prognosis in patients with novel coronavirus pneumonia. J Thromb Haemost. 2020;18:844-7. https://doi.org/10.1111/jth.14768
  3. Suh YJ, Hong H, Ohana M, et al. Pulmonary embolism and deep vein thrombosis in COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Radiology. 2021;298:E70-80. https://doi.org/10.1148/radiol.2020203557
  4. Republic of Türkiye Ministry of Health. COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Antisitokin-Antiinflamatuar Tedaviler, Koagülopati Yönetimi. 2020. Available at: https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66341/antisitokin-antiinflamatuar-tedaviler-koagulopati-yonetimi.html (Accessed on Apr 22, 2023).
  5. Bikdeli B, Madhavan MV, Jimenez D, et al. COVID-19 and thrombotic or thromboembolic disease: implications for prevention, antithrombotic therapy, and follow-up: jACC state-of-the-art review. J Am Coll Cardiol. 2020;75:2950-73. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2020.04.031
  6. British Society of Thoracic Imaging. Thoracic imaging in COVID-19 infection. 2020. Available at: https://www.bsti.org.uk/media/resources/files/BSTI_COVID-19_Radiology_Guidance_version_2_16.03.20.pdf (Accessed on Apr 29, 2023).
  7. Konstantinides SV, Meyer G, Becattini C, et al. 2019 ESC guidelines for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism developed in collaboration with the European Respiratory Society (ERS): The Task Force for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Respir J. 2019;54:1901647. https://doi.org/10.1183/13993003.01647-2019
  8. Muñoz OM, Ruiz-Talero P, Hernández-Florez C, et al. Validation of the PESI scale to predict in-hospital mortality in patients with pulmonary Thromboembolism secondary to SARS CoV-2 infection. Clin Appl Thromb Hemost. 2022;28:10760296221102940. https://doi.org/10.1177/10760296221102940
  9. Kirsch B, Aziz M, Kumar S, et al. Wells score to predict pulmonary embolism in patients with coronavirus disease 2019. Am J Med. 2021;134:688-90. https://doi.org/10.1016/j.amjmed.2020.10.044
  10. Miró Ò, Jiménez S, Llorens P, et al. Pulmonary embolism severity and in-hospital mortality: an international comparative study between COVID-19 and non-COVID patients. Eur J Intern Med. 2022;98:69-76. https://doi.org/10.1016/j.ejim.2022.01.035
  11. Tanık VO, Çınar T, Karabağ Y, et al. The prognostic value of the serum albumin level for long-term prognosis in patients with acute pulmonary embolism. Clin Respir J. 2020;14:578-85. https://doi.org/10.1111/crj.13176
  12. Kiss S, Gede N, Hegyi P, et al. Early changes in laboratory parameters are predictors of mortality and ICU admission in patients with COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Med Microbiol Immunol. 2021;210:33-47. https://doi.org/10.1007/s00430-020-00696-w
  13. Lerche M, Bailis N, Akritidou M, Meyer HJ, Surov A. Pulmonary vessel obstruction does not correlate with severity of pulmonary embolism. J Clin Med. 2019;8:584. https://doi.org/10.3390/jcm8050584
  14. Vahdat S. A review of pathophysiological mechanism, diagnosis, and treatment of thrombosis risk associated with COVID-19 infection. Int J Cardiol Heart Vasc. 2022;41:101068. https://doi.org/10.1016/j.ijcha.2022.101068
  15. Gupta N, Zhao YY, Evans CE. The stimulation of thrombosis by hypoxia. Thromb Res. 2019;181:77-83. https://doi.org/10.1016/j.thromres.2019.07.013
  16. Efros O, Beit Halevi T, Meisel E, et al. The prognostic role of neutrophil-to-lymphocyte ratio in patients hospitalized with acute pulmonary embolism. J Clin Med. 2021;10:4058. https://doi.org/10.3390/jcm10184058
  17. Özcan S, Dönmez E, Yavuz Tuğrul S, et al. The prognostic value of C-Reactive Protein/Albumin ratio in acute pulmonary embolism. Rev Invest Clin. 2022;74:097-103. https://doi.org/10.24875/RIC.21000547

Telif hakkı ve lisans

Telif hakkı © 2025 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Attribution License (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır?

1.
Sertçelik ÜÖ, Sertçelik A, Fidan Gündüz M, Göktaş MF, Akpınar E, Karalezli A. COVID-19 hastalığı ilişkili pulmoner tromboemboli nedeniyle yatan hastalarda yoğun bakım ünitesine nakille ilişkili faktörler. Turk J Intensive Care. 2025;23(3):181-191. https://doi.org/10.63729/TJIC.2025.661