Öz
Amaç:
Koronavirüs hastalığı-2019 (COVİD-19) enfeksiyonu için spesifik anti-COVİD-19 tedavisinin olmadığı ve hastalığın şiddetine göre destekleyici bakımın önemli olduğu, Dünya Sağlık Örgütü tarafından vurgulanmıştır. Çalışmalarda yoğun bakım ünitelerinde takip edilen, ciddi COVID-19 hastalarında %30 oranında akut böbrek hasarı (ABH) geliştiği ve çok büyük bir kısmında renal replasman tedavisi ihtiyacı olduğu görülmüştür. Çalışmamızda; yetişkin ağır COVİD-19 hastalarında sürekli renal replasman tedavisi (SRRT) ile organ sistemleri, böbrek fonksiyonları, COVİD-19 prognozu ve ek olarak uyguladığımız sitokin absorblama filtreleri ile sekonder hemofagositik lenfohistiyositoza etkilerini değerlendirmeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntem:
11.03.2020-15.06.2021 tarihlerinde SRRT uygulanmış olan COVİD-19 hastalarının verileri retrospektif olarak incelendi. Hastaların demografik verileri, SRRT öncesi ve sonrası böbrek fonksiyon testleri ve COVİD-19 prognozunda yer alan biyokimyasal parametreler kaydedildi.
Bulgular:
Çalışmamızda SRRT tedavisi uygulanan hastaların mortalitesi %95 (2 hasta servise devir) olarak tespit edilirken ortalama yoğun bakım yatış süresi 18,2±11 gün olarak değerlendirildi. ABH oluşan hastalara uygulanan SRRT ile böbrek fonksiyon testlerinde düzelme tespit edilirken COVİD-19 prognozunda yer alan biyokimyasal parametrelerde istatiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Hemoabsorbsiyon uygulanan 14 hastada mortalite %92,8 olarak tespit edilirken bu hastaların inotrop ihtiyacında kısa süreli bir iyileşme olduğu tespit edildi.
Sonuç:
Aşıların COVİD-19’u kesin olarak ortadan kaldırmasını beklerken, sınırlı tedavi seçenekleri olan COVİD-19’lu kritik hastalara, SRRT gibi destek tedavisi ve ekstrakorporal kan pürifikasyonunun dahil olduğu immünomodülatör stratejileri benimsemek mantıklı görünmektedir. Çalışmamıza göre ABH gelişen ağır COVİD-19 hastalarına uygulanan SRRT, böbrek yetmezliğinde etkin bir tedavidir. Ancak COVİD-19 progresyonunda etkinliği net olarak ortaya konulamamıştır.
Anahtar Kelimeler: COVİD-19, böbrek yetmezliği, sürekli renal replasman tedavisi, böbrek fonksiyonları, prognostik faktörler
Referanslar
- Sherren PB, Ostermann M, Agarwal S, Meadows CIS, Ioannou N, Camporota L. COVID-19-related organ dysfunction and management strategies on the intensive care unit: a narrative review. Br J Anaesth 2020;125:912-25.
- Romagnoli S, Peris A, De Gaudio AR, Geppetti P. SARS-CoV-2 and COVID-19: From the Bench to the Bedside. Physiol Rev 2020;100:1455-66.
- Guan WJ, Ni ZY, Hu Y, Liang WH, Ou CQ, He JX, et al. Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China. N Engl J Med 2020;382:1708-20.
- Sohaney R, Shaikhouni S, Ludwig JT, Tilea A, Bitzer M, Yessayan L, et al. Continuous Renal Replacement Therapy among Patients with COVID-19 and Acute Kidney Injury. Blood Purif 2022;51:660-7.
- Durvasula R, Wellington T, McNamara E, Watnick S. COVID-19 and Kidney Failure in the Acute Care Setting: Our Experience From Seattle. Am J Kidney Dis 2020;76:4-6.
- Abdullayev R, Gul F, Bilgili B, Seven S, Cinel I. Cytokine Adsorption in Critically Ill COVID-19 Patients, a Case-Control Study. J Intensive Care Med 2022;37:1223-8.
- Acosta-Ochoa I, Bustamante-Munguira J, Mendiluce-Herrero A, Bustamante-Bustamante J, Coca-Rojo A. Impact on Outcomes across KDIGO-2012 AKI Criteria According to Baseline Renal Function. J Clin Med 2019;8:1323.
- Alvarez G, Chrusch C, Hulme T, Posadas-Calleja JG. Renal replacement therapy: a practical update. Can J Anaesth 2019;66:593-604.
- Alhazzani W, Møller MH, Arabi YM, Loeb M, Gong MN, Fan E, et al. Surviving Sepsis Campaign: guidelines on the management of critically ill adults with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). Intensive Care Med 2020;46:854-87.
- Ahmadian E, Hosseiniyan Khatibi SM, Razi Soofiyani S, Abediazar S, Shoja MM, Ardalan M, et al. Covid-19 and kidney injury: Pathophysiology and molecular mechanisms. Rev Med Virol 2021;31:e2176.
- Ronco C, Reis T, Husain-Syed F. Management of acute kidney injury in patients with COVID-19. Lancet Respir Med 2020;8:738-42.
- Gameiro J, Fonseca JA, Oliveira J, Marques F, Bernardo J, Costa C, Carreiro C, Braz S, Lopes JA. Acute kidney injury in hospitalized patients with COVID-19: A Portuguese cohort. Nefrologia (Engl Ed) 2021:S0211-6995(21)00097-7.
- Lowe R, Ferrari M, Nasim-Mohi M, Jackson A, Beecham R, Veighey K, et al. Clinical characteristics and outcome of critically ill COVID-19 patients with acute kidney injury: a single centre cohort study. BMC Nephrol 2021;22:92.
- Sabaghian T, Ahmadi Koomleh A, Nassiri AA, Kharazmi AB, Khalili S. Acute Kidney Injury Outcome in COVID-19 Patients. Iran J Kidney Dis 2022;1:44-51.
- Li X, Zhong X, Wang Y, Zeng X, Luo T, Liu Q. Clinical determinants of the severity of COVID-19: A systematic review and meta-analysis. PLoS One 2021;16:e0250602.
- Paek JH, Kim Y, Park WY, Jin K, Hyun M, Lee JY, et al. Severe acute kidney injury in COVID-19 patients is associated with in-hospital mortality. PLoS One 2020;15:e0243528.
- Zarębska-Michaluk D, Jaroszewicz J, Rogalska M, Lorenc B, Rorat M, Szymanek-Pasternak A, et al. Impact of Kidney Failure on the Severity of COVID-19. J Clin Med 2021;10:2042.
- Lelubre C, Vincent JL. Mechanisms and treatment of organ failure in sepsis. Nat Rev Nephrol 2018;14:417-27.
- Zhou F, Yu T, Du R, Fan G, Liu Y, Liu Z, et al. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. Lancet 2020;395:1054-62.
- Carter MJ, Shankar-Hari M, Tibby SM. Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome Temporally-Associated with SARS-CoV-2 Infection: An Overview. Intensive Care Med 2021;47:90-3.
- Ronco C, Reis T. Kidney involvement in COVID-19 and rationale for extracorporeal therapies. Nat Rev Nephrol 2020;16:308-10.
- Nadim MK, Forni LG, Mehta RL, Connor MJ Jr, Liu KD, Ostermann M, et al. COVID-19-associated acute kidney injury: consensus report of the 25th Acute Disease Quality Initiative (ADQI) Workgroup. Nat Rev Nephrol 2020;16:747-64.
- Chen J, Wang W, Tang Y, Huang XR, Yu X, Lan HY. Inflammatory stress in SARS-COV-2 associated Acute Kidney Injury. Int J Biol Sci 2021;17:1497-506.
- Qin C, Zhou L, Hu Z, Zhang S, Yang S, Tao Y, et al. Dysregulation of Immune Response in Patients With Coronavirus 2019 (COVID-19) in Wuhan, China. Clin Infect Dis 2020;71:762-8.
- Ponti G, Maccaferri M, Ruini C, Tomasi A, Ozben T. Biomarkers associated with COVID-19 disease progression. Crit Rev Clin Lab Sci 2020;57:389-99.
- Remy KE, Brakenridge SC, Francois B, Daix T, Deutschman CS, Monneret G, et al. Immunotherapies for COVID-19: lessons learned from sepsis. Lancet Respir Med 2020;8:946-49.
- Villa G, Romagnoli S, De Rosa S, Greco M, Resta M, Pomarè Montin D, et al. Blood purification therapy with a hemodiafilter featuring enhanced adsorptive properties for cytokine removal in patients presenting COVID-19: a pilot study. Crit Care 2020;24:605.
- Scharf C, Liebchen U, Paal M, Irlbeck M, Zoller M, Schroeder I. Blood purification with a cytokine adsorber for the elimination of myoglobin in critically ill patients with severe rhabdomyolysis. Crit Care 2021;25:41.
- Romagnoli S, Ricci Z, Ronco C. Controversies on Non-renal Extracorporeal Therapies in Critically Ill COVID-19 Patients. In: Vincent JL, editor. Annual Update in Intensive Care and Emergency Medicine. Springer; 2021. p. 35-42.
Telif hakkı ve lisans
Telif hakkı © 2023 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Attribution License (CC BY) altında dağıtılmıştır.