Öz

Amaç:

Organ bağışı (OB) ülkemizde hala istenen seviyeye ulaşamamaktadır. Dünyada yeni bir OB şekli daha uygulanmaktadır. Dolaşım ölümü (DÖ) gerçekleşmiş hastalardan aile onamı ile OB olabilmektedir. Türk hekimlerin dolaşım ölümü sonrası organ bağışı (DÖB) ile ilgili tutumlarını ve bilgi düzeylerini ölçmek için bu çalışma yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Üç kısımdan oluşan anket soruları mail yoluyla uzman hekimlere ulaştırıldı. Birinci bölümde sosyodemografik özellikleri, ikinci bölümde OB ile ilgili tutum ve davranışları, üçüncü bölümde DÖB ile ilgili bilgi düzeyleri ölçülmüştür.

Bulgular:

İki yüz elli sekiz katılımcının %51,9’u kadın, %48,1’i erkekti. %52,3’ü cerrahi branşta, %47,7’si dahili branşta uzmanlaşmıştı. %39,1’i yoğun bakımda, %25,9’u acil serviste, %21,3’ü ameliyathanede çalışmaktaydı. Tüm hekimler OB’nin önemi konusunda hemfikirdi. OB’de bulunma oranları düşük olsa da cerrahi branşlarda, dahili branşa göre anlamlı derecede yüksek olduğu görüldü (p=0,02). OB’de bulunanların çoğu bu durumu ailesi ile paylaşmıştı (sırasıyla cerrahi hekimler %83,3, dahili hekimler %66,6). Cerrahi branşların beyin ölümü veya organ nakliyle ilgili eğitim alma yüzdesi yüksekti. Ancak her iki grupta DÖB tanımı çok az bilinmekteydi (sırasıyla %2,9, %0,8). Bilgi düzeyleri incelendiğinde, yalnızca beş soruda (bunlar OB ve donör bakımı ile ilgili önermelerdi) cerrahi branş hekimlerinin doğru yanıt verme oranı daha yüksekti. Dolaşım ölümü ile ilgili teorik bilgi önermeleri, her iki grupta da yanlış yanıtlandı.

Sonuç:

1995 yılından beri bilinen DÖB’nin Türk hekimler tarafından bilinirliğini artırmak için yeni araştırmalar yapılmasına ve tıp eğitiminin güncel konuları içermesine ihtiyaç vardır. Ülkemizde yasalaşma gerçekleştiği anda, hekimlerin farkındalığının da oluşmuş olması, OB sayılarını artıracaktır.

Anahtar Kelimeler: Dolaşım ölümü, organ bağışı, yoğun bakım

Referanslar

  1. World Health Organization. Newsletter Transplant 2020 - GODT. Global Observatory on Donation and Transplantation. Published 2020. Available from: URL: http://www. transplant-observatory.org/download/ newsletter-transplant-2020-3/. Accessed August 1, 2022.
  2. Kootstra G, Daemen JH, Oomen AP. Categories of non-heart-beating donors. Transplant Proc 1995;27:2893-4.
  3. Rodrigue JR, Luskin R, Nelson H, Glazier A, Henderson GV, Delmonico FL. Measuring Critical Care Providers’ Attitudes About Controlled Donation After Circulatory Death. Prog Transplant 2018;28:142-50.
  4. Manara AR, Murphy PG, O’Callaghan G. Donation after circulatory death. Br J Anaesth 2012;108 Suppl 1:108-21.
  5. Detry O, Le Dinh H, Noterdaeme T, De Roover A, Honoré P, Squifflet JP, et al. Categories of donation after cardiocirculatory death. Transplant Proc 2012;44:1189-95.
  6. Thuong M, Ruiz A, Evrard P, Kuiper M, Boffa C, Akhtar MZ, et al. New classification of donation after circulatory death donors definitions and terminology. Transpl Int 2016;29:749-59.
  7. Kootstra G, Kievit JK, Heineman E. The non heart-beating donor. Br Med Bull 1997;53:844-53.
  8. Murphy P, Boffa C, Manara A, Ysebaert D, de Jongh W. In-hospital logistics: what are the key aspects for succeeding in each of the steps of the process of controlled donation after circulatory death? Transpl Int 2016;29:760-70.
  9. Israni AK, Zaun D, Bolch C, Rosendale JD, Snyder JJ, Kasiske BL. Deceased Organ Donation. Am J Transplant 2016;16 Suppl 2:195-215.
  10. Klassen DK, Edwards LB, Stewart DE, Glazier AK, Orlowski JP, Berg CL. The OPTN Deceased Donor Potential Study: Implications for Policy and Practice. Am J Transplant 2016;16:1707-14.
  11. Wigfield C. Donation after cardiac death for lung transplantation: a review of current clinical practice. Curr Opin Organ Transplant 2014;19:455-9.
  12. Shahrestani S, Webster AC, Lam VW, Yuen L, Ryan B, Pleass HC, et al. Outcomes From Pancreatic Transplantation in Donation After Cardiac Death: A Systematic Review and Meta-Analysis. Transplantation 2017;101:122-30.
  13. Siminoff LA, Gordon N, Hewlett J, Arnold RM. Factors influencing families’ consent for donation of solid organs for transplantation. JAMA 2001;286:71-7.
  14. Rodrigue JR, Cornell DL, Howard RJ. Organ donation decision: comparison of donor and nondonor families. Am J Transplant 2006;6:190-8.
  15. Mandell MS, Zamudio S, Seem D, McGaw LJ, Wood G, Liehr P, et al. National evaluation of healthcare provider attitudes toward organ donation after cardiac death. Crit Care Med 2006;34:2952-8.
  16. DuBois JM, Anderson EE. Attitudes toward death criteria and organ donation among healthcare personnel and the general public. Prog Transplant 2006;16:65-73.
  17. Peltier JW, D’Alessandro AM, Hsu M, Schibrowsky JA. A hierarchical communication model of the antecedents of health care professionals’ support for donations after cardiac death. Am J Transplant 2011;11:591-8.
  18. Bastami S, Matthes O, Krones T, Biller-Andorno N. Systematic review of attitudes toward donation after cardiac death among healthcare providers and the general public. Crit Care Med 2013;41:897-905.

Telif hakkı ve lisans

Telif hakkı © 2023 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Attribution License (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır?

1.
Ayvat P. Dolaşım Ölümü Sonrası Organ Bağışı Hakkında Türk Hekimlerinin Bilgi ve Tutumları. Turk J Intensive Care. 2023;21(4):272-279. https://doi.org/10.4274/tybd.galenos.2023.82788