Öz

Amaç:

Skorlama sistemleri yaralanma şiddetinin belirlenmesi, triaj yapılması ve epidemiyolojik verilerin oluşturulmasında kullanılabilirler. Çalışmamızın amacı skorlama sistemlerinin performansını değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntem:

Multitravma tanısıyla yoğun bakım ünitesinde (YBÜ) tedavi edilen 130 hasta çalışmaya alındı. Hastaların demografik özellikleri, mekanik ventilasyonda ve YBÜ’de kalış süreleri, mortalite oranları ve skorlama sistemlerinden aldığı puanlar hesaplandı ve kaydedildi.

Bulgular:

Hastaların yaş grupları ile mortalite arasındaki ilişki incelendiğinde 65 yaş üzeri hastalarda mortalite yüzdesinin (%65,2), 18-65 yaş arası hastalardaki (%36,7) ve 18 yaş altı hastalardaki mortalite yüzdesinden (%23,5) istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu bulundu (p<0,05). Yaşayan hastaların ortalama Glasgow koma skalası/skoru (GKS), yenilenmiş travma skoru (RTS), akut fizyoloji ve kronik sağlık değerlendirmesi-II (APACHE-II), travma incinme şiddeti skoru (TRISS), incinme şiddeti skoru (ISS), basitleştirilmiş akut fizyoloji skoru II (SAPS II), genişletilmiş SAPS II ve sıralı organ yetmezliği değerlendirmesi (SOFA) skorları sırasıyla; 9,94±4,09, 5,95±1,34, 11,46±6,18, 20,30±7,45, 14,86±10,20, 24,27±15,33, 3,98±1,34, 4,81±1,52 idi. Mortalite gelişen hastaların ortalama skorları aynı sıra ile 5,40±2,19, 2,95±0,70, 31,96±6,79, 40,19±9,51, 43,60±16,95, 62,73±13,96, 5,69±1,88, 6,54±4,20 idi. Hastaların YBÜ’de kalış süreleri ortalama 11,55±16,12 gün olarak saptandı.

Sonuç:

YBÜ’de kullanılan skorlama sistemleri karşılaştırıldığında; GKS, RTS, TRISS, APACHE-II, SAPS II ve geniş SAPS II mortalite tahmininde bir belirteç olarak kullanılabilir. SOFA skoru ile mortalite tahmini arasında anlamlı bir sonuç elde edilememiştir. Çalışmamızdaki tüm skorlama sistemleri incelendiğinde YBÜ’de ve mekanik ventilasyonda kalış sürelerinin tahmininde verimli skorlama sistemleri olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Travma, yoğun bakım ünitesi, mortalite, skorlama sistemleri

Referanslar

  1. Advanced Trauma Life Support. In: ATLS. 10th ed. American College of Surgeons; 2018. 2.
  2. Orhon R, Eren SH, Karadayı S, Korkmaz I, Coşkun A, Eren M, et al. Comparison of trauma scores for predicting mortality and morbidity on trauma patients. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2014;20:258-64.
  3. Ertekin C. Multipl Travmalı Hastaya Yaklaşım. Yoğun Bakım Derg 2002;2:77-87.
  4. Ertekin C, Belgerden S. Travmalı hastaya ilk yaklaşım ve resusitasyon.Ulusal Travma Dergisi 1995;1:117-25.
  5. Yazar MA, Sarıkuş Z, Horasanlı E. Thirty-day Mortality Outcomes of Trauma Patients in the Intensive Care Unit: A Three-year Retrospective Study. Turkish J Intensive Care 2019;17:18-24.
  6. Adıyaman E, Tokur ME, Bal ZM, Gökmen AN, Koca U. Retrospective Analysis of Trauma Patients Who were Treated and Followed in Anesthesia Intensive Care Unit. Turkish J Intensive Care 2019;17:146-53.
  7. Ural G, Gün İ. Acil Servise kaza nedeniyle başvuranların epidemiyolojik olarak incelenmesi. Sağlık Bilim Derg 2008;17:31-9.
  8. Varol O, Eren ŞH, Oğuztürk H, Korkmaz İ, Beydilli İ. Acil servise trafik kazası sonucu başvuran hastaların incelenmesi. CÜ Tıp Fakültesi Derg 2006;28:55-60.
  9. Unlu AR, Ulger F, Dilek A, Baris S, Murat N, Sarihasan B. Efficiency of RTS and TRISS Scores on Prognosis Evaluation in ICU Trauma Patients. J Turkish Anaesthesiol Intensive Care Soc 2012;40:128-35.
  10. Aharonson-Daniel L, Boyko V, Ziv A, Avitzour M, Peleg K. A new approach to the analysis of multiple injuries using data from a national trauma registry. Inj Prev 2003;9:156-62.
  11. Adeloye A, Ssembatya-Lule GC. Aetiological and epidemiological aspects of acute head injury in Malawi. East Afr Med J 1997;74:822-8.
  12. Güneytepe Üİ, Aydin ŞA, Gökgöz Ş, Özgüç H, Ocakoğlu G, Aktaş H. Yaşlı Travma Olgularında Mortaliteye Etki Eden Faktörler ve Skorlama Sistemleri 2008;34:15-9.
  13. Binder S. Injuries among older adults: the challenge of optimizing safety and minimizing unintended consequences. Inj Prev 2002;8 Suppl 4:IV2-4.
  14. Render ML, Welsh DE, Kollef M, Lott JH 3rd, Hui S, Weinberger M, et al. Automated computerized intensive care unit severity of illness measure in the Department of Veterans Affairs: preliminary results. SISVistA Investigators. Scrutiny of ICU Severity Veterans Health Sysyems Technology Architecture. Crit Care Med 2000;28:3540-6.
  15. Kollef MH, O'Brien JD, Silver P. The impact of gender on outcome from mechanical ventilation. Chest 1997;111:434-41.
  16. Kara İ, Altınsoy S, Gök U, Onur A, Sarıbapıcçı R. Mortality Analysis of Trauma Patients in General Intensive Care Unit of a State Hospital. Türk Yoğun Bakım Derneği Derg 2015;13:68-74.
  17. Champion HR, Copes WS, Sacco WJ, Lawnick MM, Keast SL, Bain LW Jr, et al. The Major Trauma Outcome Study: establishing national norms for trauma care. J Trauma 1990;30:1356-65.

Telif hakkı ve lisans

Telif hakkı © 2021 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Attribution License (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır?

1.
Demir O, Sarıtaş TB. Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Multitravmalı Hastaların Retrospektif İncelenmesi. Turk J Intensive Care. 2021;20(4):207-213. https://doi.org/10.4274/tybd.galenos.2021.47855