Öz

İlk kez 1970 yılında Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından mani tedavisinde kullanılması için onay verilen lityum, günümüzde bipolar bozukluk tedavisinde altın standart olarak kullanılmaktadır. Nöroprotektif etkileri, rekürrensleri önlemedeki faydaları, intihar eylemini ve düşüncesini azaltıcı özelliği bu hastalıkta tercih edilmesine yol aç-maktadır. Antipsikotik ilaçlardan biri olan risperidon, 1994 yılında ketiapin 1997 yılında şizofreni tedavisi için FDA onayı almış olmasına rağmen, bunlar son yıllarda bipolar bozukluk tedavisinde kullanılmıştır. Araştırmalar, kombinasyon terapilerinde yanıt ve remisyon oranlarının, bipolar bozukluk için monoterapiden daha iyi olduğunu göstermiştir. Kombinasyon tedavileri tedaviye dirençli olduğu düşünülen olgulara, kısmi yanıt verenlere veya ilk tedaviye cevap vermeyenlere uygulanır. Bununla birlikte, bu tedavilerin ana dezavantajı, yan etkileri artırmalarıdır. Lityumun antipsikotik, antidepresan ve antikonvülzan ilaçlar ile kombinasyonunun yüksek lityum düzeyleri için predispozan risk faktörü olduğu bilinmektedir. Ayrıca lityumun terapotik indeksinin dar olması da potansiyel toksisite riski oluşturmaktadır. Buna bağlı olarakta lityumun organ sistemleri üzerinde nörotoksik, nefrotoksik ve kardiyotoksik yan etkileri görülebilmektedir. Sık olarak tercih edilen bu kombinasyon tedavilerine rağmen, bunlara bağlı oluşan şiddetli intoksikasyon olgu bildirimlerinin sayısı azdır. Bu çalışmada, üçlü kombinasyon tedavisine bağlı şiddetli toksisitenin organ sistemleri üzerindeki etkisini tartışmayı amaçladık.

Anahtar Kelimeler: Lityum, kombinasyon tedavisi, toksik etkiler, hemodiyaliz, yoğun bakım

Referanslar

  1. Duval AE, Gallicchio VS. Lithium Treatment in Clinical Medicine: History, Current Status and Future Use. J Cell Sci Ther 2017;8:1-9.
  2. Cade JF. Lithium salts in the treatment of psychotic excitement. Med. J. Aust 1949;2:349-52.
  3. Mohandas E, Rajmohan V. Lithium use in special population. Indian J Psychiatry 2007;49:211-8.
  4. Yıldız A, Ruiz P, Nemeroff CB. The Bipolar Book: History, Neurobiology and Treatment. Oxford University Press 2015;403-16.
  5. Yatham LN, Kennedy SH, Parikh SV, Schaffer A, Bond DJ, Frey BN et al. Canadian Network for Mood and Anxiety Treatments (CANMAT) and International Society for Bipolar Disorders (ISBD) 2018 guidelines for the management of patient with bipolar disorder. Bipolar Disorders 2018;20:97-170.
  6. Shah N, Grover S, Rao GP. Clinical Practice Guidelines for Management of bipolar Disorder. Indian Journal of Psychiatry 2017;59:51-66.
  7. Hirschfeld RMA, Bowden CL, Gitlin MJ, Keck PE, Suppes T, Thase ME et al. Practice Guideline for The Treatment of Patients With Bipolar Disorder Second Edition. Part B: Background Information and Review of Available Evidence. American Psychiatric Association 2010;26-56.
  8. Hsu CW, Lee Y, Lee CY, Lin PY. Neurotoxicity and Nephrotoxicity Caused by Combined Used Of Lithium and Risperidone: A case report and literature review. BMC Pharmacology and Toxicology 2016;17:59.
  9. Solmi M, Murru A, Pacchiarotti I, Undurraga J, Veronese N, Fornaro M, et al. Safety, tolerability, and risks associated with first- and second-generation antipsychotics: a state-of-the-art clinical review. Therapeutics and Clinical Risk Management 2017;13:757-77.
  10. Muneer A. Pharmacotherapy of bipolar disorder with quetiapine: A recent literature review and an update. Clinical Psychopharmacology and Neuroscience 2015;13:25-35.
  11. Özalp E, Karslıoğlu EH. Tedaviye Dirençli Bipolar Bozukluk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2015;7:401-18.
  12. Gunning JB, Henry TL, Hoegberg LCG, Gosselin S, Roberts DM. Lithium Poisoning. Journal of Intensive Care Medicine 2016;1-15.
  13. Boeker H, Seidl A, Schopper C. Neurotoxicity related to combined treatment with lithium, antidepressants and atypical antipsychotics. Schweizer Archiv Fur Neurologie Und Psychiatrie 2011;162:72-6.

Telif hakkı ve lisans

Telif hakkı © 2020 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Attribution License (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır?

1.
Salman Önemli C, Sarıtabak Ö. Ketiapin ve Risperidon ile Kombine Edilen Lityumun Organ Sistemleri Üzerine Toksik Etkileri. Turk J Intensive Care. 2020;18(2):109-114. https://doi.org/10.4274/tybd.galenos.2019.19970