Öz

Amaç:

Bu çalışmada, bir hastanenin yoğun bakım ünitelerinde takip edilen travma hastalarının özellikleri, ilk 30 günlük mortalite oranları ve bu süreçte mortaliteyi etkileyen nedenlerin incelenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Bu çalışmada, Ocak 2013-2016 tarihleri arasında Nevşehir Devlet Hastanesi Yoğun Bakım Üniteleri’nde takip edilen 150 travma hastasının verileri retrospektif olarak incelendi. Hastalar, ilk 30 gün içerisinde sağ kalanlar ve ölen hastalar olmak üzere iki gruba ayrıldı. Hastalara ait ilk geliş bulguları, travmaya ait özellikler, uygulanan müdahaleler ve 30. gündeki son durumları (halen yatmakta, eksitus veya taburculuk halleri) kayıt altına alındı. Hastalara ait mortalite oranları ve mortaliteye etki eden faktörler incelendi.

Bulgular:

Yoğun bakıma travma nedeniyle yatışın ilk 30 günü içerisinde, 150 hastanın 115’i (%76,7) hayatta kalmış, 35’i (%23,3) ise eksitus olmuştur. Hayatta kalan hastalara göre ölen hasta grubunda Glasgow Koma Skalası (GKS) skoru daha düşük ve Akut Fizyolojik ve Kronik Sağlık Değerlendirme (APACHE) II skorları daha yüksek idi (p<0,0001). Hastaların 9’una (%6), acile ilk geldiğinde veya yoğun bakıma yatışının ilk 30 günü içerisinde kardiyak arrest olup başarıyla sonuçlanan kardiyopulmoner resüsitasyon (KPR) uygulandı. KPR uygulanan hasta sayısı, ölen grupta hayatta kalan hastalara göre daha yüksek idi (p<0,0001). Yoğun bakıma yatışlarda en sık travma nedeni trafik kazası idi (n=52, %34,7). Kafa, en sık görülen travma bölgesi iken (n=30, %20), bunların 27’si (%90)’ı trafik kazası nedenli idi. On yedi (%11,3) çoklu travma hastasının 12’si (%70,6) ilk bir ay içinde eksitus oldu ve çoklu travma mortalite için bağımsız bir risk faktörü idi (p<0,0001). Yapılan multivariate Cox regresyon analizinde düşük GKS skoru, yüksek APACHE II skoru, çoklu travma ve ileri yaş bağımsız risk faktörleri olarak tespit edildi.

Sonuç:

Travma hastalarının yoğun bakım ünitelerine başvurudan sonraki ilk 30 gün içerisinde mortalite oranları yaş, çoklu travma, KPR ve kafa travması gibi nedenlerden etkilenmektedir ve yapılan invaziv girişimler bu mortalite oranlarını artırabilir. GKS ve APACHE II skorları, bu hastaların mortalitelerini tahmin etmede bir belirteç olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler: Travma, yoğun bakım ünitesi, mortalite

Referanslar

  1. T.C. İstatistik Kurumu Başkanlığı (TÜİK) Haber Bülteni. Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2017 Verileri. Sayı:27620, 28 Nisan 2018.
  2. Çırak B, Güven MB, Işık S, Kıymaz N, Demir Ö. Acil servise başvuran travma hastaları ile ilgili epidemiyolojik bir çalışma. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 1999;5:157-9.
  3. Sauaia A, Moore FA, Moore EE, Moser KS, Brennan R, Read RA, et al. Epidemiology of trauma deaths: A Reassessment. J Trauma 1995;38;185-93.
  4. Ghorbani P, Falkén M, Riddez L, Sundelöf M, Oldner A, Strömmer L. Clinical review is essential to evaluate 30-day mortality after trauma. Scand J Trauma Resusc Emerg Med 2014;22:18.
  5. Ulvik A, Wentzel-Larsen T, Flaatten H. Trauma patients in the intensive care unit: short- and long-term survival and predictors of 30-day mortality. Acta Anaesthesiol Scand 2007;51:171-7.
  6. Ong AW, Omert LA, Vido D, Goodman BM, Protetch J, Rodriguez A, et al. Characteristics and outcomes of trauma patients with ICU lengths of stay 30 days and greater: a seven-year retrospective study. Crit Care 2009;13:154.
  7. Miller RS, Patton M, Graham RM, Hollins D. Outcomes of trauma patients who survived prolonged lengths of stay in the intensive care unit. J Trauma 2000;48:229-34.
  8. Kuhne CA, Ruchholtz S, Kaiser GM, Nast-Kolb D; Working Group on Multiple Trauma of the German Society of Trauma. Mortality in severely injured elderly trauma patients-when does age become a risk factor? World J Surg 2005;29:1476-82.
  9. Schulman AM, Claridge JA, Young JS. Young versus old: factors affecting mortality after blunt traumatic injury. Am Surg 2002;68:942-7.
  10. Champion HR, Copes WS, Sacco WJ, Lawnick MM, Keast SL, Bain LW Jr, et al. The major trauma outcome study: Establishing natinol norms for care. J Trauma 1990;30:1356-65.
  11. Pekdemir M, Çete Y, Eray O, Atilla R, Çevik AA, Topuzoğlu A. Determination of the epidemiological charesteristics of the trauma patients. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2000;6:250-4.
  12. Durdu T, Kavalcı C, Yılmaz F, Serkan M, Karakılıç ME, Arslan ED, et al. Analysis of trauma cases admitted to the emergency department. J Clin Anal Med 2014;5:182-5.
  13. Işık HS, Bostancı U, Yıdız Ö, Özdemir C, Gökyar A. Kafa travması nedeniyle tedavi edilen 954 erişkin olgunun retrospektif değerlendirilmesi: Epidemiyolojik çalışma. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2011;17:46-50.
  14. Yücel O, Sapmaz E, Çaylak H, Gözübüyük A, Gürkök S, Dakak M, ve ark. Hastaneye yatırılmayı gerektiren toraks travmalı 748 olgunun analizi. Gülhane Tıp Dergisi 2009;51:86-90.
  15. Taşdemir BB, Tüfek D, Sıvacı R, Doğan İ. Yoğun Bakım Ünitesinde Takip Edilen Travma Hastalarının Prognozunun Retrospektif İncelenmesi. Türkiye Klinikleri J Anest Reanim 2017;15:89-94.
  16. Wutzler S, Maegele M, Marzi I, Spanholtz T, Wafaisade A, Lefering R, et al. Association of Preexisting Medical Conditions with In-Hospital Mortality in Multiple-Trauma Patients. J Am Coll Surg  2009;209:75-81.
  17. Güneytepe Üİ, Aydın ŞA, Gökgöz Ş, Özgüç H, Ocakoğlu G, Aktaş H. Yaşlı travma olgularında mortaliteye etki eden fak-törler ve skorlama sistemleri. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2008;34:15-9.
  18. Teasdale G, Jennet B. Assessment of coma and impaired consciousnes: a practical scale. Lancet 1974;13:81-4.
  19. Kollef MH, O’Brien JD, Silver P. The impact of gender on outcome from mechanical ventilation. Chest 1997;111:434-41.
  20. Taylor MD, Tracy JK, Meyer W, Pasquale M, Napolitano LM. Trauma in the Elderly: Intensive Care Unit Resource Use and Outcome. J Trauma 2002;53:407-14.
  21. Chawda MN, Hildebrand F, Pape HC, Giannoudis PV. Predicting outcome after multiple trauma: which scoring system? Injury 2004;35:347-58.
  22. Palabıyıkoğlu İ, Tulunay M, Oral M, Bengisun JS. Bir Reanimasyon Ünitesinde Gözlenen Hastane İnfeksiyonları: Risk Faktörleri, Etkenler ve Antibiyotik Direnci. Hastane Enfeksiyonları Dergisi 2000;4:150-5.
  23. Waydhas C, Nast-Kolb D, Trupka A, Zettl R, Kick M, Wiesholler J, et al. Posttraumatic inflammatory response, secondary operations, and late multiple organ failure. J Trauma 1996;40:624-30.

Telif hakkı ve lisans

Telif hakkı © 2019 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Attribution License (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır?

1.
Yazar MA, Sarıkuş Z, Horasanlı E. Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Travma Hastalarında 30 Günlük Mortalite Sonuçları: Üç Yıllık Retrospektif Bir Çalışma. Turk J Intensive Care. 2019;17(1):18-24. https://doi.org/10.4274/tybd.galenos.2018.75437