Öz

Mantar zehirlenmeleri, tüm dünyada sık karşılaşılan, türü ve toksinine göre asemptomatik bulgulardan ölümcül organ yetmezliklerine kadar geniş klinik spektrumla seyreden bir sağlık sorunudur. Zehirlenmeye yol açan mantarın toksini çoğunlukla tanımlanamadığından hedef organ sistemi toksisite bulgularına göre sendromik sınıflandırma klinik yönetime fayda sağlayabilir. Diabetes mellitus, koroner arter hastalığı, hipertansiyon ve hiperlipidemi gibi komorbiditeleri bulunan 64 yaşındaki kadın hasta yoğun bakım ünitesine kabul edildi. Yabani mantar yedikten yaklaşık 4 saat sonra diyare, kas krampları, soğuk terleme, bulanık görme, öksürük, nefes almada güçlük şikayetlerinin başladığını iletti. Solunum sistemi muayenesinde takipne, yaygın bilateral ronküs, bronkore ve hışıltılı solunum saptandı. Normotansif ve bradikardikti (kalp hızı 35 atım/dakika). Glasgow Koma skoru 15 olan hastanın anksiyetesi vardı. Pupiller bilateral izokorik, miyotik ve ışık refleksleri azalmıştı. Arteriyel kan gazında pH 7,26, parsiyel karbon dioksit basıncı 34 mmHg, potasyum 5,3 mmol/L, sodyum 130 mmol/L, laktat 5,3 mmol/L, bikarbonat 16 mEq/L, baz fazlalığı -10,3 mmol/L saptandı. Hedef organ sistemi toksisite bulguları ve ortaya çıkış zamanlaması erken başlangıçlı kolinerjik sendromu işaret ediyordu. İntravenöz atropin, sıvı, elektrolit, sodyum bikarbonat destek tedavileri toksisitenin kısa sürede düzelmesini sağladı. Geç sonuçlanan mikolojik inceleme sonuçları, hastanın muskarin içeren Inocybe lacera adlı mantar ile zehirlendiğini gösterdi. Bu olgu sunumu ile klinik yönetimde faydalandığımız sendromik sınıflandırmayı literatürdeki güncel bilgiler ışığında özetlemek istedik.

Anahtar Kelimeler: Mantar zehirlenmesi, sendromik sınıflandırma, muskarin, Inocybe lacera

Referanslar

  1. Ainsworth GC. Introduction to the history of medical and veterinary mycology. Cambridge: Cambridge University Press; 2002.
  2. Dugan FM; American Phytopathological Society. Fungi in the ancient world : how mushrooms, mildews, molds, and yeast shaped the early civilizations of Europe, the Mediterranean, and the Near East. St, Paul, Minn: APS Press; 2008.
  3. Alagözlü H, Sezer H, Candan F, Tabak E, Elaldı N. A survey of patients with acute poisoning in the Sivas region, Turkey, between 1994 and 1998. Turk J Med Sci 2002;32:39-42.
  4. Yardan T, Baydin A, Eden AO, Akdemir HU, Aygun D, Acar E, et al. Wild mushroom poisonings in the Middle Black Sea region in Turkey: analyses of 6 years. Hum Exp Toxicol 2010;29:767-71.
  5. Smith MR, Davis RL. Mycetismus: a review. Gastroenterology Rep (Oxf) 2016;4:107-12.
  6. Graeme KA. Mycetism: a review of the recent literature. J Med Toxicol 2014;10:173-89.
  7. Diaz JH. Evolving global epidemiology, syndromic classification, general management, and prevention of unknown mushroom poisonings. Crit Care Med 2005;33:419-26.
  8. Eren SH, Demirel Y, Ugurlu S, Korkmaz I, Aktas C, Guven FM. Mushroom poisoning: retrospective analysis of 294 cases. Clinics (Sao Paulo) 2010;65:491-6.
  9. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Amanita phalloides mushroom poisoning--Northern California, January 1997. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 1997;46:489-92.
  10. Chan TY, Chiu SW. Wild mushroom poisonings in Hong Kong. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2011;42:468-9.
  11. Lurie Y, Wasser SP, Taha M, Shehade H, Nijim J, Hoffmann Y, et al. Mushroom poisoning from species of genus Inocybe (fiber head mushroom): a case series with exact species identification. Clin Toxicol 2009;47:562-5.
  12. McPartland JM, Vilgalys RJ, Cubeta MA. Mushroom poisoning. Am Fam Physician 1997;55:1797-800.
  13. Pauli JL, Foot CL. Fatal muscarinic syndrome after eating wild mushrooms. Medl J Aust 2005;182:294-5.
  14. Işıloğlu M, Helfer S, Allı H, Yılmaz F. A Fatal Inocybe (Fr.) Fr. Poisoning in Mediterranean Turkey. Turkish Journal of Botany 2009;33:71-3.
  15. Tomkova J, Ondra P, Valka I. Simultaneous determination of mushroom toxins a-amanitin, b-amanitin and muscarine in human urine by solid-phase extraction and ultra-high-performance liquid chromatography coupled with ultra-high-resolution TOF mass spectrometry. Forensic Sci Int 2015;251:209-13.
  16. Merova B, Ondra P, Stankova M, Soural M, Stribrny J, Hebka L, et al. Determination of muscarine in human urine by electrospray liquid chromatographic-mass spectrometric. J Chromatogr B Analyt Technol Biomed life Sci 2011;879:2549-53.
  17. Jordan M. The encyclopedia of fungi of Britain and Europe. London: David & Charles; 1995.
  18. Breitenbach J, Kränzlin F. Fungi of Switzerland : a contribution to the knowledge of the fungal flora of Switzerland. In: Walters UL, Walters JF, editors. Luzern: Verlag Mykologia; 1984.
  19. Lima AD, Costa Fortes R, Carvalho Garbi Novaes MR, Percario S. Poisonous mushrooms: a review of the most common intoxications. Nutr Hosp 2012;27:402-8.
  20. Michelot D, Toth B. Poisoning by Gyromitra esculenta--a review. J Appl Toxicol 1991;11:235-43.
  21. Lheureux P, Penaloza A, Gris M. Pyridoxine in clinical toxicology: a review. Eur J Emerg Med 2005;12:78-85.
  22. Butera R, Locatelli C, Coccini T, Manzo L. Diagnostic accuracy of urinary amanitin in suspected mushroom poisoning: a pilot study. J Toxicol Clin Toxicol 2004;42:901-12.
  23. Unluoglu I, Tayfur M. Mushroom poisoning: an analysis of the data between 1996 and 2000. Eur J Emerg Med 2003;10:23-6.
  24. Şentürk E, Özcan PE, Orhun G, Pınarbaşı B, Esen F, Telci L, et al. Effects of Extracorporeal Liver Support Systems in Liver Failure. Turk J Anaesthesiol Reanim 2012;40:269-73.
  25. Frank H, Zilker T, Kirchmair M, Eyer F, Haberl B, Tuerkoglu-Raach G, et al. Acute renal failure by ingestion of Cortinarius species confounded with psychoactive mushrooms: a case series and literature survey. Clin Nephrol 2009;71:557-62.
  26. Anand JS, Chwaluk P, Sut M. Acute poisoning with Tricholoma equestre. Przegl Lek 2009;66:339-40.

Nasıl atıf yapılır?

1.
Yılmaz H, Kazbek BK, Kaya E, Akata I, Köksoy ÜC, Tüzüner F. Mantar Zehirlenmesinde Erken Başlangıçlı Muskarinik Bulgular ve Sendromik Sınıflandırma. Turk J Intensive Care. 2018;16(3):115-121. https://doi.org/10.4274/tybd.08379