Öz

Amaç:

Yoğun bakım üniteleri (YBÜ) kritik hasta bakımı ve takibinin yapıldığı birimlerdir. YBÜ yataklarının %3,7-40 kadarı intoksikasyonlar için kullanılmaktadır. YBÜ’de intoksikasyonlar mortal seyredebileceği gibi hiçbir komplikasyon olmaksızın sadece gözlemle taburcu edilebilmektedir. Bu hastaların tümünün YBÜ’ye yatışının gerekliliği, yatak işgali ve maliyet açısından tartışmalıdır. Çalışmamızda YBÜ’de intoksikasyon tanısıyla yatırılan hastaların YBÜ’ye yatış gerekliliği ve maliyetinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Bu çalışma 2. ve 3. düzey YBÜ’de 24 saatten fazla takip ve tedavisi yapılan 205 intoksikasyon hastasının dosyalarının incelenmesiyle yapıldı. Hastalar YBÜ’ye kabul edilişindeki Glasgow Koma skoru (GKS) 15 (grup=15) ve 15’in altında (grup <15) olmak üzere göre iki gruba ayrıldı. Hastaların yaş, cinsiyet, GKS, zehirlenme nedeni, YBÜ’de yattığı gün sayısı, mekanik ventilasyon (MV) ihtiyacı kaydedildi ve grupların YBÜ maliyetleri hesaplandı. Ayrıca grup=15’teki hastaların YBÜ’de değil de servis ortamında takip edilmesi halindeki oluşturacağı maliyet hesaplandı.

Bulgular:

İncelenen 205 hastanın 145’inin GKS: 15 iken, 60 hastanın GKS 15’in altındaydı. GKS=15 olan hasta sayısı ve suisid amaçlı intoksikasyon olgusu kadın cinsiyette daha fazlaydı. Kardiyovasküler sisteme etkili ilaç ve analjezik ilaçla intoksikasyon sayısı grup=15’te daha fazla iken karbonmonoksit ve uyuşturucu maddelerle oluşan intoksikasyon sayısı grup <15’te daha fazlaydı. YBÜ’de yattığı gün sayısı, MV ihtiyacı ve YBÜ maliyetleri grup <15’te daha fazlaydı. Grup=15’teki hastalar servis ortamında takip edilseydi oluşacak maliyet YBÜ’de oluşan maliyetten daha düşük bulundu.

Sonuç:

GKS; spesifik olması ve kolay uygulanabilirliğiyle intoksikasyon olgularının YBÜ’ye yatışının gerekliliğinin belirlenmesinde kullanılabilir. Hayati tehlike ve organ yetmezliği yapan intoksikasyonların 2. ve 3. düzey YBÜ’lerin de takip edilmesi gerektiği yaygın kanıdır. Ülkemizde YBÜ yataklarının kriterlere uygun kullanılmaması büyük sorundur. Kriterlere uygun olmayan kullanım maliyeti artırabileceği gibi mortalite artışına da neden olabilir. YBÜ’leri gibi uzmanlık ve teknolojik donanım gerektiren, yüksek maliyetli ünitelere hasta kabulünde kriterlere uyulması, gereksiz yatak işgalini önleyecek ve kaynakların doğru kullanımını sağlayacaktır. Çalışmamıza göre YBÜ’ye kabulde GKS=15 olan hastaların donanımlı bir serviste yakından takip edilmesi maliyet ve yatak işgalini azaltabilecektir.

Anahtar Kelimeler: Yoğun bakım ünitesi, intoksikasyon, Glasgow Koma skoru, maliyet, yatak işgali

Referanslar

  1. Burillo-Putze G, Munne P, Dueñas A, Pinillos MA, Naveiro JM, Cobo J, et al. National multicentre study of acute intoxication in emergency departments of Spain. Eur J Emerg Med 2003;10:101-4.
  2. Kristinsson J, Palsson R, Gudjonsdottir GA, Blondal M, Gudmundsson S, Snook CP. Acute poisonings in Iceland: A prospective nationwide study. Clin Toxicol (Phila) 2008;46:126-32.
  3. Heyerdahl F, Bjornas MA, Hovda KE, Skog K, Opdahl A, Wium C, et al. Acute poisonings treated in hospitals in Oslo: A one-year prospective study (II): Clinical outcome. Clin Toxicol (Phila) 2008;46:42-9.
  4. Brandenburg R, Brinkman S, de Keizer NF, Meulenbelt J, de Lange DW. In-hospital mortality and long-term survival of patients with acute intoxication admitted to the ICU. Crit Care Med 2014;42:1471-9.
  5. C. Sağlık Bakanlığı. Yoğun Bakım Ünitelerinin Standartları Hakkında 25.07.2008 tarih ve 28223 sayılı genelge. Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ. Resmi Gazete 29/05/2013 tarih ve 28661 sayılı değişiklik.
  6. C. Sağlık Bakanlığı. Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ. Resmi Gazete 16.08.2015 tarih ve 29447 sayılı değişiklik.
  7. Özcan N, İkincioğulları D. Ulusal Zehir Danışma Merkezi 2008 Yılı Çalışma Raporu Özeti. Türk Hij Den Biyol Derg 2009;66(Özel Sayı 3):29-58.
  8. Teasdale G, Jennett B. Assessment of coma and impaired consciousness. A practical scale. Lancet 1974;2:81-4.
  9. Keskin R, Yorulmaz C, Yavuz MS, Aşırdizer M. Zehirlenme olgularında hayati tehlike kararı için Glasgow Koma Skalası’nın kullanımı. Adli Tıp Bülteni 2001;6:8-13.
  10. Chan B, Gaudry P, Grattan-Smith TM, McNeil R. The use of Glasgow Coma Scale in poisoning. J Emerg Med 1993;11:579-82.
  11. C. Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Zehirlenmeler Tanı ve Tedavi Rehberleri 2007. Bakanlık Yayın Numarası: 712 HM Yayın No: SB-HM-2007/14
  12. Bilgin TE, Altunkan AA, Altunkan ZÖ, Çamdeviren H, Cinel İ, Oral U. Skorlama Sistemlerinin Etkinliğinin Zehirlenmelerde Karşılaştırılması. J Turk Soc Intens Care 2006;4:116-9.
  13. Brandenburg R, Brinkman S, de Keizer NF, Kesecioglu J, Meulenbelt J, de Lange DW. The need for ICU admission in intoxicated patients: a prediction model. Clin Toxicol (Phila) 2017;55:4-11.
  14. Güngör G, Karakurt Z, Adıgüzel N, Moçin ÖY, Balcı MK, Saltürk C, et al. Can the intensive care standards of the ministry of health be achieved with the pricing policy of a social security institution? Yoğun Bakım Derg 2012;3:23-6.
  15. Kara İ, Yıldırım F, Başak DY, Küçük H, Türkoğlu M, Aygencel G, et al. Bir Üniversite Hastanesi İç Hastalıkları ve Anesteziyoloji Yoğun Bakım Ünitelerinde Hasta Maliyetlerinin Karşılaştırılması. Turk J Anaesthesiol Reanim 2015;43:142-8.

Telif hakkı ve lisans

Telif hakkı © 2018 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Attribution License (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır?

1.
Saylan S, Şengü B, Akçalı GE, Tuna VD, Ertürk E. Yoğun Bakımda İntoksikasyonlar: Glasgow Koma Skoruna Göre Maliyet ve Yatak İşgali. Turk J Intensive Care. 2018;16(3):88-93. https://doi.org/10.4274/tybd.27247