Amaç:

Yoğun bakım üniteleri ventilatör ilişkili pnömoni gibi ciddi enfeksiyonlar için yüksek riske sahip ünitelerdir. Ventilatör ilişkili pnömoni gelişiminin önlenmesi yoğun bakım ünitelerindeki en önemli enfeksiyon kontrol uygulamalarından biridir. Biz bu çalışmada ventilatör ilişkili pnömoni gelişimini önlemeye yönelik tedbirleri içeren kontrol listesi kullanımının ventilatör ilişkili pnömoni hızlarını azaltmadaki etkisini incelemeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem:

Bu çalışma Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi karma yoğun bakım ünitesinde, Ocak 2013 ve Eylül 2013 arasında gerçekleştirildi. İlk üç aylık dönemde rutin enfeksiyon kontrol önlemleri uygulandı. Sonunda hemşirelere ventilatör ilişkili pnömoni önleme paketi ve bu uygulamaların yapılıp yapılmadığına dair kontrol listesinin uygulanması ile ilgili eğitim verildi. İkinci üç aylık dönemde ise her hasta için hastanın hemşiresi tarafından günlük olarak kontrol listesi dolduruldu. Sonraki 3 aylık dönemde ise kontrol listesi uygulaması yapılmadı. Bu dönemlerdeki ventilatör ilişkili pnömoni oranları kaydedildi. Hemşirelere uygulama başlatılmadan önce ve sonra ventilatör ilişkili pnömoni önleme konusunda 20 soruluk test yapıldı.

Bulgular:

Ocak-Mart 2013 arasındaki birinci 3 aylık dönemde ventilatör ilişkili pnömoni hızı %38,2, ikinci 3 aylık dönemde ventilatör ilişkili pnömoni hızı %7,4 ve üçüncü 3 aylık dönemde ventilatör ilişkili pnömoni hızı %3,8 şeklinde bulunmuştur. Ön testte hemşirelerin aldığı ortalama puan 84,5, son testte ise 92,6 olarak bulunmuştur. İkinci testle birinci test arasındaki başarı farkı Wilcoxon testi ile (z-3,4; p=0,001) anlamlı olarak bulunmuştur.

Sonuç:

Bu çalışma sonucunda rutin uygulamada ve hasta popülasyonunda değişiklik olmamasına rağmen ventilatör ilişkili pnömoni gelişmesini önlemek amaçlı kontrol listesi kullanımının müdahale sırasında ve sonrasında ventilatör ilişkili pnömoni hızında belirgin düşme sağladığı görülmüştür. Ayrıca kontrol listesi uygulaması hemşirelerin ventilatör ilişkili pnömoni önleme bilgi düzeylerinde ve el hijyeni uyum oranlarında artışa neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Ventilatör iliskili pnömoni, enfeksiyon kontrol, kontrol listesi