Amaç:

Ortotopik karaciğer transplantasyonundan sonra hastaların erken postoperatif izlemleri yoğun bakımda gerçekleştirilmektedir. Ancak bu hastaların yoğun bakımda kalış süreleri ve bu süreyi belirleyen etkenler tam olarak bilinmemektedir. Uzamış yoğun bakım yatış gereksinimi, yoğun bakımların fiziksel ve finansal kaynaklarının tüketimini arttırırken, hasta sonuçlarını olumsuz etkileyebilir. Bu çalışmanın amacı, erişkin ortotopik karaciğer transplantasyonlarından sonra uzamış yoğun bakım gereksiniminin sıklığını ve buna sebep olabilecek operasyon öncesi sebepleri saptamaktır.

Gereç ve Yöntem:

Ocak 2000 - Şubat 2009 tarihleri arasında gerçekleştirilen 112 erişkin ortotopik karaciğer transplantasyonunun verileri retrospektif olarak tarandı. Hastaların demografik ve klinik özellikleri, preoperatif laboratuar testleri, intraoperatif hemodinamik parametreler ve yapılan transfüzyonlar, yoğun bakım ve hastane kalış süreleri ve mortalite hızları gibi parametreler kaydedildi. Uzamış yoğun bakımda kalış süresi, transplantasyon sonrası 3 günden uzun yoğun bakım gereksinimi olarak kabul edildi.

Bulgular:

Elli dokuz hastada (%53) uzamış yoğun bakım gereksinimi saptandı. Uzamış yoğun bakım gereksinimi olan hastalar, olmayanlar ile karşılaştırıldığında, model for end-stage liver disease (MELD) ve Child-Pugh skorları daha yüksek (her ikisi için p<0,001), preoperatif hemoglobin düzeyleri daha düşük (p=0,04), preoperatif kan üre azotu düzeyleri daha yüksek (p=0,013), koroner arter hastalığı sıklığı daha az (p=0,046), anestezi süreleri daha uzun (p=0,010), intraoperatif hipotansif atak sıklığı daha yüksek (p=0,013) ve intraoperatif kan ürünü transfüzyonu miktarı daha yüksek (p=0,004) bulundu. İstatistiksel olarak anlamlı bulunan bu parametreler ile oluşturulan lojistik regresyon modelinde yüksek MELD skoru (OR: 1,4, CI%95:1,1-1,7, p=0,010) uzamış yoğun bakım gereksinimi için risk faktörü olarak belirlendi. Uzamış yoğun bakım gereksinimi olan hastalar, diğer hastalar ile karşılaştırıldığında daha yüksek mortalite oranlarına sahiptiler (%41’e karşın %9, p<0,001).

Sonuç:

Sonuç olarak, hastaların %53’ünde karaciğer transplantasyonu sonrası uzamış yoğun bakım gereksinimi saptandı ve yüksek MELD skoru bu gereksinim için risk faktörü olarak belirlendi. (Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi 2011; 9: 14-8)

Anahtar Kelimeler: Karaciger transplantasyonu, uzamis yogun bakim süresi, MELD skoru