ÖZET

Amaç:

İlaç-ilaç etkileşimi (İİE), birden fazla ilacın birlikte kullanımıyla ortaya çıkan, advers ilaç reaksiyonlarından (AİR) olup, ilaçların tedavideki etkinliğinin azalması ve komplikasyonlarla ilişkilidir. Yoğun bakım ünitesi (YBÜ) hastalarında çoklu ilaç kullanımı potansiyel İİE açısından bu hastaları risk grubu haline getirmektedir. Çalışmamızda, ülkemizdeki farklı yoğun bakımlarında benzer hasta gruplarındaki potansiyel ilaç-ilaç etkileşimlerini (pİİE) belirlemek istedik.

Gereç ve Yöntem:

Bu çalışma Türkiye’deki YBÜ’de yatan kritik hastalarda çok merkezli nokta prevalans çalışması olarak tasarlanmıştır. Hasta orderları Lexi interact online interaction checker program (https: //www.uptodate.com/drug-interactions) ile pİİE açısından analiz edildi.

Bulgular:

İki yüz otuz altı hasta verisi içinden yaş <18 ve ilaç orderlarındaki ilaç sayı kriteri <5 veya verisi eksik doldurulan hastalar çalışma dışı bırakıldığında 194 hasta çalışmaya dahil edildi. Altı yüz seksen dört tane pİİE saptanmış olup bunların 92 (%13,4) tanesi majör, 531 (%77,6) tanesi moderate, 61 (%9) tanesi minör etkileşim idi. Yüz elli dokuz (%81,9) hastada en az bir tane ilaç etkileşimi mevcuttu. İlaç etkileşimi olan hastalar ile (159 hasta) olmayan 36 hastanın ilaç sayıları arasında anlamlı düzeyde fark mevcuttu (p<0,001). İlaç etkileşimi saptanan hasta grubunda ilaç sayıları ile etkileşim sayıları arasında yüksek düzeyde anlamlı korelasyon saptandı (p<0,001, r=0,707). İlaç sayısı ve ilaç etkileşim sayıları ile yoğun bakım yatış süresi arasında anlamlı düzeyde bir korelasyon saptanmamıştır (p=0,216 r=0,092; p=0,284 r=-0,080, sırasıyla).

Sonuç:

Bu çalışma ile benzer YBÜ’lerdeki kritik hastalarda çoklu ilaç kullanımına bağlı pİİE görülme riskinin arttığı görülmüştür. Saptanan pİİE’lerin çoğunluğunu orta düzeyde etkileşimler oluşturmakla beraber bu etkileşimlerin önceden saptanması hasta güvenliğini artırıcı nitelikte olabilir.

References

Mannheimer B, Eliasson E. Drug-drug interactions that reduce the formation of pharmacologically active metabolites: a poorly understood problem in clinical practice. J Intern Med 2010;268:540-8.

Smithburger PL, Kane-Gill SL, Seybert AL. Drug-drug interactions in the medical intensive care unit: an assessment of frequency, severity and the medications involved. Int J Pharm Pract 2012;20:402-8.

Fitzmaurice MG, Wong A, Akerberg H, Avramovska S, Smithburger PL, Buckley MS, et al. Evaluation of Potential Drug-Drug Interactions in Adults in the Intensive Care Unit: A Systematic Review and Meta-Analysis. Drug Saf 2019;42:1035-44.

Cullen DJ, Sweitzer BJ, Bates DW, Burdick E, Edmondson A, Leape LL. Preventable adverse drug events in hospitalized patients: a comparative study of intensive care and general care units. Crit Care Med 1997;25:1289-97.

Kane-Gill SL, Kirisci L, Verrico MM, Rothschild JM. Analysis of risk factors for adverse drug events in critically ill patients*. Crit Care Med 2012;40:823-8.

Plaza J, Alamo M, Torres P, Fuentes A, López F. Interacciones de medicamentos y eventos adversos en fármacos utilizados en una unidad de cuidados intensivos [Drug interactions and adverse events induced by drugs used in an intensive care unit]. Rev Med Chil 2010;138:452-60.

Ray S, Pramanik J, Bhattacharyya M, Todi S. Prospective observational evaluation of incidences and implications of drug-drug interactions induced adverse drug reactions in critically ill patients. Indian J Pharm Sci 2010;72:787-92.

Wagh BR, Godbole DD, Deshmukh SS, Iyer S, Deshpande PR. Identification and Assessment of Potential Drug-Drug Interactions in Intensive Care Unit Patients. Indian J Crit Care Med 2019;23:170-4.

Moura C, Prado N, Acurcio F. Potential drug-drug interactions associated with prolonged stays in the intensive care unit: a retrospective cohort study. Clin Drug Investig 2011;31:309-16.

Acharya S, Ragam AS, Holla R, Yennagudda A. Prevalence of Potential Drug-Drug Interactions in the Intensive Care Unit of a Tertiary Care Hospital: A Cross-Sectional Study. Journal of Young Pharmacists 2019;11:197-201.

Rivkin A. Admissions to a medical intensive care unit related to adverse drug reactions. Am J Health Syst Pharm 2007;64:1840-3.

Amkreutz J, Koch A, Buendgens L, Muehlfeld A, Trautwein C, Eisert A. Prevalence and nature of potential drug-drug interactions among kidney transplant patients in a German intensive care unit. Int J Clin Pharm 2017;39:1128-39.

Vanham D, Spinewine A, Hantson P, Wittebole X, Wouters D, Sneyers B. Drug-drug interactions in the intensive care unit: Do they really matter? J Crit Care 2017;38:97-103.

Hammes JA, Pfuetzenreiter F, Silveira Fd, Koenig A, Westphal GA. Potential drug interactions prevalence in intensive care units. Rev Bras Ter Intensiva 2008;20:349-54.

Abarca J, Malone DC, Armstrong EP, Grizzle AJ, Hansten PD, Van Bergen RC, et al. Concordance of severity ratings provided in four drug interaction compendia. J Am Pharm Assoc (2003) 2004;44:136-41.

Gülçebi İdriz Oğlu M, Küçükibrahimoğlu E, Karaalp A, Sarikaya Ö, Demirkapu M, Onat F, et al. Potential drug-drug interactions in a medical intensive care unit of a university hospital. Turk J Med Sci 2016;46:812-9.

Bertsche T, Pfaff J, Schiller P, Kaltschmidt J, Pruszydlo MG, Stremmel W, et al. Prevention of adverse drug reactions in intensive care patients by personal intervention based on an electronic clinical decision support system. Intensive Care Med 2010;36:665-72.

Smithburger PL, Kane-Gill SL, Seybert AL. Drug-drug interactions in cardiac and cardiothoracic intensive care units: an analysis of patients in an academic medical centre in the US. Drug Saf 2010;33:879-88.

Rodrigues AT, Stahlschmidt R, Granja S, Pilger D, Falcao ALE, Mazzola PG. Prevalence of potential drug-drug interactions in the intensive care unit of a Brazilian teaching hospital. Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences. 2017;53:1-8.

Hasnain H, Ali H, Zafar F, Sial AA, Alam S, Beg AE, et al. Incidence of drug interactions in intensive care units in tertiary care settings: Classification, facts and measures. Pak J Pharm Sci 2018;31:669-75.

Türkiye’deki Yoğun Bakımlarda Potansiyel İlaç-ilaç Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi: Nokta Prevalans Çalışması

ÖZET

References