ÖZET

Amaç:

Yoğun bakımda perkütan yolla trakeostomi açılarak spontan solunum veya mekanik ventilatör (MV) desteği ile trakeostomili bir şekilde taburcu edilen hastaların bakımları esnasında yaşanılan problemlerin tespit edilmesi ve elde edilen veriler doğrultusunda hasta bakıcıların eğitiminde bu konulara ağırlık verilerek hastalarda oluşabilecek morbidite ve mortalitenin azaltılması amaçlandı.

Gereç ve Yöntem:

Yoğun bakım ünitesine (YBÜ) 2017 ve 2018 yıllarında yatan ve trakeostomi açılan 90 hastanın dosyaları incelendi. Bu hastaların 29’u taburcu edildi. Hastalar serebrovasküler hastalık (SVH), solunum yetersizliği (SY), nöromüsküler hastalıklar (NMH) ve diğerleri (Alzheimer, Parkinson) olarak gruplandırıldı. Hastalar ve bakıcıları ile yüz yüze veya telefonla görüşülerek hastalar hakkında bilgi alındı. Hastaların yatış nedenleri, Glasgow koma skorları (GKS), beslenme şekilleri, mekanik ventilasyon (MV) desteği, evde yaşam süreleri ve yaşanılan sorunlar kaydedildi.

Bulgular:

Taburcu edilen 29 hastanın 14’ü SVH, 5’i SY, 6’sı nöromüsküler hastalık, 4’ü diğerleri olarak sınıflandırıldı. YBÜ’den çıkış GKS değerleri (GKS-2) yüksek olan hastaların mortalitesi daha düşük olarak tespit edildi. NMH grubunun ex olma oranı (%0), SVH (%64,3) ve SY (%80) gruplarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur. Yaşayan hastaların 7’sinde (%50) kontraktür veya eklem hareket kısıtlılığı gelişmiştir. Evde yaşanılan sorunlar içerisinde en sık solunumsal problemler, bunların içerisinde de 12 hastada yoğun sekresyon (%85,7) görülmüştür. Beslenme problemleri olarak en sık kabızlık 6 hastada (%42,9) görülmüştür.

Sonuç:

Trakeostomili hastaların evde bakımı özellik arz etmekte olup birtakım komplikasyonların gelişmesine yol açabilmektedir. Yaptığımız çalışmada evde bakım hastalarının en sık solunumsal problemlerle; yoğun sekresyon, tıkaç oluşumu ve MV ile ilgili problemler yaşadıklarını tespit ettik. Bir diğer önemli problem ise hastalarda oluşan eklem hareket kısıtlılığıdır. Bu nedenle bu hastaların taburculuğundan önce bu konularda daha yoğun bir eğitimin verilmesi gerekmektedir.

References

Doğan R, Başaran B, Pınar HU, Arslan M. To evaluate the clinical outcome in patients discharged for home care with tracheostomy. J Turk Soc Intensive Care 2011;9:99-102.

Nakarada-Kordic I, Patterson N, Wrapson J, Reay SD. A systematic review of patient and caregiver experiences with a tracheostomy. Patient 2018;11:175-91.

Akenroye MI, Osukoya AT. Permanent tracheostomy: Its social impacts and their management in Ondo State, Southwest, Nigeria. Niger J Clin Pract 2013;16:54-8.

AP Gratrix, EL Graves, PG Murphy Complications associated with the use of temporary tracheostomies: an ill-defined problem? J Intensive Care Soc 2008;9:141-4.

Bowers B, Scase C. Tracheostomy: facilitating discharge from hospital to home. Br J Nurs 2007;16:476-9.

Cobb S. Presidential Address-1976. Social support as a moderator of life stress. Psychosom Med 1976;38:300-14.

Make BJ, Hill NS, Goldberg AI, Bach JR, Criner GJ, Dunne PE, et al. Mechanical ventilation beyond the intensive care unit. Report of consensus conference of the American College of Chest Physicians. Chest 1998;113(Suppl 5):289S-344.

MacIntyre NR, Cook DJ, Ely EW Jr, Epstein SK, Fink JB, Heffner JE, et al. Evidence-based guidelines for weaning and discontinuing ventilatory support: a collective task force facilitated by the American College of Chest Physicians; the American Association for Respiratory Care; and the American College of Critical Care Medicine. Chest 2001;120(Suppl 6):375s-95.

Brook AD, Sherman G, Malen J, Kolleff MH. Early versus late tracheostomy in patient who require prolonged mechanical ventilation. Am J Crit Care 2000;9:352-9.

Garrubba M, Turner T, Grieveson C. Multidisciplinary care for tracheostomy patients: a systematic review. Crit Care 200913:R177.

de Mestral C, Iqbal S, Fong N, Le Blanc J, Fata P, Razek T, et al. Impact of a specialized multidisciplinary tracheostomy team on tracheostomy care in critically ill patients. Can J Surg 2011;54:167-72.

Marchese S, Corrado A, Scala R, Corrao S, Ambrosino N. Tracheostomy in patients with long- term mechanical ventilation: a survey. Respir Med 2010;104:749-53.

Marchese S, Lo Coco D, Lo Coco A. Outcome and attitudes toward home tracheostomy ventilation of consecutive patients: a 10-year experience. Respir Med 2008;102:430-6.

Golestanian E, Liou JI, Smith MA. Long-term survival in older critically ill patients with acute ischemic stroke. Crit Care Med 2009;37:3107-13.

Morris L, Lupei M, Afifi S. Perception of body image after tracheostomy. Crit Care Med 2013;41:A207-8.

Evans R, Catapano M, Brooks D, Goldstein R, Avendano M. Family caregivers perspectives on caring for ventilator-assisted individuals at home. Can Respir J 2012;19:373-9.

van Kesteren RG, Velthius B, van Leyden LW. Psychosocial problems arising from home ventilation. Am J Phys Med Rehabil 2001;80:439-46.

Wilson EB, Malley N. Discharge planning for the patient with a new tracheostomy Crit Care Nurse 1990;10:73-9.

Paul F. Tracheostomy care and management in general wards and community settings: literature review. Nurs Critic Care 2010;15:76-85.

Trakeostomi ile Taburcu Edilen Hastaların Klinik Seyirlerinin Değerlendirilmesi

ÖZET

References