ÖZET

Amaç:

Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) ile takipli yoğun bakım hastalarında pnömotoraks (PNX)/deri altı amfizem (SCE) pandeminin ilk zamanlarında yapılan tanımlamaların aksine sık ortaya çıkan bir komplikasyon olarak önemini artırmaktadır. Bu çalışma ile 3. düzey yoğun bakım ünitemizde (YBÜ) COVID-19 tanısı ile takip edilen PNX/SCE olgularının sıklığını, zamanlamasını ve olası risk faktörlerini ortaya koymak hedeflenmiştir.

Gereç ve Yöntem:

On altı yataklı 3. düzey YBÜ’de, 28 Ağustos 2020 ve 20 Şubat 2021 arasında ünitemizde takip ve tedavi edilmiş tüm teyitli COVID-19 hastalarından, yatışları sırasında PNX ve SCE gelişen olgular dahil edilmiştir.

Bulgular:

Hedef tarih aralığında YBÜ’de COVID-19 nedeni ile 165 hasta takip edilmiş olup bu hastaların 16’sında (%9,6) PNX/SCE gelişmiştir. Bu 16 hastanın 4’ü (%25) sağ kalmıştır. Hastaların medyan yaşı 66,5 (çeyrekler açıklığı: 58,5-75,5) idi. PNX/SCE gelişen hastalarda en sık komorbidite diabetes mellitus olarak tespit edildi. Hastaların 12’sinin (%75) sigara kullanım öyküsü mevcuttu. PNX gelişen 15 (%93,8) hastanın 4’ü (%25) bilateraldi. SCE ise 9 (%56,3) hastada gelişti. PNX/ SCE saptanan 12 (%75) hasta invazif mekanik ventilasyon tedavisi altındayken, 3 (%18,8) hasta spontan solunumda, 1 (%6,2) hasta non-invazif mekanik ventilasyon tedavisi altındaydı. PNX/SCE geliştiği ana kadar oksijen desteği verilen gün sayısı tüm grupta 9 (6,25-17) gün iken, sağkalan grupta medyan değer 6 gün, ölen grupta 9 gün idi. Oksijen destek gün süresi ölen grupta yüksek olsa da istatistiksel anlamlı fark saptanmadı (p=0,439).

Sonuç:

COVID-19 pandemisinde PNX/SCE gibi komplikasyonlar uzun süreli oksijen desteğini takiben genel yoğun bakım popülasyonundan daha sık (%9,5) ve yoğun bakım yatışının daha geç döneminde (medyan 9 gün) gözlenmektedir. Bu hastaların çoğunda bir risk faktörü olarak sigara tanımlansa da PNX oranlarındaki bu artışın hem COVID-19 pnömonisi hem de sitokin fırtınasına bağlı oluşan parankimal hasar ile ilgili olduğunu düşünüyoruz.

References

Salehi S, Abedi A, Balakrishnan S, Gholamrezanezhad A. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Systematic Review of Imaging Findings in 919 Patients. AJR Am J Roentgenol 2020;215:87-93.

Wang D, Hu B, Hu C, Zhu F, Liu X, Zhang J, et al. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients With 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan, China. JAMA 2020;323:1061-9.

Klok FA, Kruip MJHA, van der Meer NJM, Arbous MS, Gommers DAMPJ, Kant KM, et al. Incidence of thrombotic complications in critically ill ICU patients with COVID-19. Thromb Res 2020;191:145-7.

Yang F, Shi S, Zhu J, Shi J, Dai K, Chen X. Analysis of 92 deceased patients with COVID-19. J Med Virol 2020;92:2511-5.

Yao W, Wang T, Jiang B, Gao F, Wang L, Zheng H, et al. Emergency tracheal intubation in 202 patients with COVID-19 in Wuhan, China: lessons learnt and international expert recommendations. Br J Anaesth 2020;125:e28-e37.

Jacobi A, Chung M, Bernheim A, Eber C. Portable chest X-ray in coronavirus disease-19 (COVID-19): A pictorial review. Vol. 64, Clinical Imaging. Elsevier Inc; 2020. p. 35-42.

Elhakim TS, Abdul HS, Pelaez Romero C, Rodriguez-Fuentes Y. Spontaneous pneumomediastinum, pneumothorax and subcutaneous emphysema in COVID-19 pneumonia: a rare case and literature review. BMJ Case Rep 2020;13:e239489.

Alhakeem A, Khan MM, Al Soub H, Yousaf Z. Case Report: COVID-19-Associated Bilateral Spontaneous Pneumothorax-A Literature Review. Am J Trop Med Hyg 2020;103:1162-5.

de Lassence A, Timsit JF, Tafflet M, Azoulay E, Jamali S, Vincent F, et al. Pneumothorax in the intensive care unit: incidence, risk factors, and outcome. Anesthesiology 2006;104:5-13.

Lew TW, Kwek TK, Tai D, Earnest A, Loo S, Singh K, et al. Acute respiratory distress syndrome in critically ill patients with severe acute respiratory syndrome. JAMA 2003;290:374-80.

Fowler RA, Lapinsky SE, Hallett D, Detsky AS, Sibbald WJ, Slutsky AS, et al. Critically ill patients with severe acute respiratory syndrome. JAMA 2003;290:367-73.

Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, et al. Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. Lancet 2020;395:507-13.

Yang X, Yu Y, Xu J, Shu H, Xia J, Liu H, et al. Clinical course and outcomes of critically ill patients with SARS-CoV-2 pneumonia in Wuhan, China: a single-centered, retrospective, observational study. Lancet Respir Med 2020;8:475-81.

George B, Megally M, Mrejen-Shakin K. Spontaneous pneumothorax and spontaneous pneumomediastinum in non-intubated patients in the setting of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2. Chest 2020;158:A1653-4.

Muhammad AI, Boynton EJ, Naureen S. COVID-19 with bilateral pneumothoraces- case report. Respir Med Case Rep 2020;31:101254.

Talan L, Şaşal Solmaz FG, Ercan U, Akdemir Kalkan İ, Yenigün BM, Yüksel C, et al. COVID-19 pneumonia and pneumothorax: case series. Tuberk Toraks 2020;68:437-43.

Vahapoğlu A, Akpolat B, Çavuş Z, Genç Moralar D, Türkmen A. Spontaneous Hemopneumothorax During the Course of COVID-19 Pneumonia. Turkish J Intensive Care 2020;18:46-9.

Lichtenstein D, Mezière G, Biderman P, Gepner A. The “lung point”: an ultrasound sign specific to pneumothorax. Intensive Care Med 2000;26:1434-40.

Lichtenstein DA, Lascols N, Prin S, Mezière G. The “lung pulse”: an early ultrasound sign of complete atelectasis. Intensive Care Med 2003;29:2187-92.

Alhazzani W, Møller MH, Arabi YM, Loeb M, Gong MN, Fan E, et al. Surviving Sepsis Campaign: guidelines on the management of critically ill adults with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Intensive Care Med 2020;46:854-87.

Özdemir S, Bilgi DÖ, Köse S, Oya G. Pneumothorax in patients with coronavirus disease 2019 pneumonia with invasive mechanical ventilation. Interact Cardiovasc Thorac Surg 2021;32:351-5.

Guven BB, Erturk T, Kompe Ö, Ersoy A. Serious complications in COVID-19 ARDS cases: pneumothorax, pneumomediastinum, subcutaneous emphysema and haemothorax. Epidemiol Infect 2021;149:e137.

EVMS COVID-19 Management protocol An overview of the MATH+ and I-MASK+ Protocols. 2020.

Gupta D, Hansell A, Nichols T, Duong T, Ayres JG, Strachan D. Epidemiology of pneumothorax in England. Thorax 2000;55:666-71.

Sahn SA, Heffner JE. Spontaneous pneumothorax. N Engl J Med 2000;342:868-74.

Comroe JH, Dripps RD, Dumke PR, Deming M. Oxygen toxicity: The effect of inhalation of high concentrations of oxygen for twenty-four hours on normal men at sea level and at a simulated altitude of 18,000 feet. J Am Med Assoc 1945;128:710-7.

Sackner MA, Landa J, Hirsch J, Zapata A. Pulmonary effects of oxygen breathing. A 6-hour study in normal men. Ann Intern Med 1975;82:40-3.

Carpagnano GE, Kharitonov SA, Foschino-Barbaro MP, Resta O, Gramiccioni E, Barnes PJ. Supplementary oxygen in healthy subjects and those with COPD increases oxidative stress and airway inflammation. Thorax 2004;59:1016-9.

Mantell LL, Lee PJ. Signal transduction pathways in hyperoxia-induced lung cell death. Mol Genet Metab 2000;71:359-70.

Zhang C, Wu Z, Li JW, Zhao H, Wang GQ. Cytokine release syndrome in severe COVID-19: interleukin-6 receptor antagonist tocilizumab may be the key to reduce mortality. Int J Antimicrob Agents 2020;55:105954.

Marini JJ, Gattinoni L. Management of COVID-19 Respiratory Distress. JAMA 2020;323:2329-30.

COVID-19 Tanılı Yoğun Bakım Hastalarında Pnömotoraks ve Subkütan Amfizem Olgularının Değerlendirilmesi

ÖZET

References