ÖZ
Amaç
Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) pandemisi ile birlikte optimum trakeostomi zamanı önemli hale gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, COVID-19 pandemisinden önceki ve sonraki 4 yıllık süreçte tersiyer bir merkezin yoğun bakım ünitesinde (YBÜ) gerçekleştirilen erken ve geç trakeostomi uygulamalarının hasta sonuçları ve mortalite üzerine etkisini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem
Retrospektif kesitsel olan bu çalışmaya Mart 2018 ile Mart 2022 tarihleri arasında YBÜ’de perkütan trakeostomi açılan hastalar dahil edildi. Hastalar Grup 1 (erken <10 gün) ve Grup 2 (geç ≥10 gün) olarak sınıflandırılarak COVID-19 pandemisi öncesi ve sonrası dönemler halinde değerlendirildi. Hastaların demografik verileri, klinik özellikleri ve mortaliteleri analiz edildi.
Bulgular
Perkütan trakeostomi açılan 137 hasta çalışmaya dahil edildi. Tüm popülasyonun %62’si erkekti ve %29,1’ine erken trakeostomi uygulandığı saptandı. Grup 1’deki hastaların yaş ortalaması ve YBÜ’de kalış süresi anlamlı olarak düşük olmakla birlikte gruplar arasında mortalite açısından anlamlı farklılık saptanmadı. Pandemi öncesinde trakeostomi açılan hastaların en sık YBÜ’ye yatış endikasyonu kraniyal patolojiler iken pandemi döneminde COVID-19 idi. COVID-19 pandemisinin, erken-geç trakeostomi oranları, YBÜ’de kalış süresi ve mortalite üzerine anlamlı etkisi saptanmadı. Pandemi döneminde sadece kraniyal patolojili hastaların mortalitelerinde anlamlı farklılık mevcuttu.
Sonuç
Bu çalışmada erken trakeostomi uygulamasının YBÜ kalış süresini azaltmakla birlikte mortalite üzerine anlamlı etki yapmadığı saptandı. Ek olarak COVID-19 pandemisinin, erken-geç trakeostomi oranları ve kraniyal patolojili hastalar dışında mortalite üzerinde anlamlı etki yapmadığını saptadık.