ÖZET
Yoğun bakımda nozokomiyalenfeksiyonlardan en sık görülenleri katetere bağlı kan dolaşımı enfeksiyonları (KB-KDE), ventilatör ilişkili pnömoni (VİP) ve kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonlarıdır (Kİ-ÜSE). Çalışmamızda, Başkent Üniversitesi Hastanesi Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesi’nde (YBÜ), nozokomiyal enfeksiyonların risk faktörlerinin belirlenmesi hedeflendi.
Başkent Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırma Kurulu onayı alınarak, cerrahi YBÜ’de Ocak 2009 ve Temmuz 2012 tarihleri arasındaki hastalar retrospektif olarak tarandı. Demografik özellikler, yandaş hastalıklar ve hasta takibiyle ilgili özellikler kaydedildi.
Mayıs 2009-Temmuz 2012 tarihleri arasında cerrahi yoğun bakımda yatan toplam 876 hasta arasından 2 gün veya altında YB’de yatışı olan veya YB’ye yatışının ilk 2 gününde ölen hastalar çalışma dışı bırakıldı. Çalışma kriterlerine uyan 103 hastadan KB-KDE, VİP ve Kİ-ÜSE bulunan toplam 60 hasta (%58) ile bu enfeksiyonları bulunmayan hastalar risk faktörlerini belirlemek amacıyla karşılaştırıldı. Bu enfeksiyonlardan KB-KDE hastaların %24’ünde (n=25), VİP %45’inde (n=46) ve Kİ-ÜSE %19’unda (n=20) mevcuttu. Yüksek APACHE II (Acute Physiology and Chronic Health Evaluation) (OR: 1,142; %95CI: 1,007-1,294; p=0,039), sistemik hastalık varlığı (OR: 39,488; %95CI: 2,075-750,950; p=0,014), YB öncesi uzun yatış (OR: 1,155; %95CI: 1,015-7,953; p=0,029) ve sedasyon (OR: 10,980; %95CI: 1,167-103,337; p=0,036) nozokomiyal enfeksiyonların risk faktörleri olarak bulundu. İleri yaşın KB-KDE (OR: 1,037; %95CI: 1,001-1,073; p=0,042), diyabetes mellitus (OR: 12,048; %95CI: 1,157-125,000; p=0,037), immünsüpresyon (OR: 16,949, %95CI: 2,463-111,111; p=0,004), yüksek APACHE II (OR: 1,132; %95CI: 1,022-1,254; p=0,018), açık yara (OR: 5,714; %95CI: 1,017-37,258; p=0,048) ve mekanik ventilasyon süresinin (OR: 1,084; %95CI: 1,002-1,171; p=0,043) VİP ve YB öncesi uzamış yatışın (OR: 1,037; %95CI: 1,004-1,072; p=0,027) Kİ-ÜSE için risk faktörleri olduğu saptandı.
Sonuç olarak APACHE II, sistemik hastalık, sedasyon ve YB öncesi uzun yatış nozokomiyal enfeksiyonların; ileri yaş KB-KDE’nin; malignite, yüksek APACHE II, açık yara ve mekanik ventilasyon süresi VİP’in ve YB öncesi uzamış yatış Kİ-ÜSE’nin bağımsız risk faktörleri olarak saptandı.
