Öz

Balon balığı tüm dünyada kirpi balığı, küre balığı, kurbağa balığı gibi isimlerle adlandırılan Tetrodontiformes ailesine ait bir balık türüdür. Bu balığın tüketimi ile oluşan intoksikasyon tetrodotoksin (TTX) adı verilen bir tür nörotoksin tarafından gelişir. Daha çok Güneydoğu Asya kıyılarında, Tayvan ve Japonya’da görülmesine rağmen son yıllarda Akdeniz kıyı ülkelerinde de rastlanan nadir görülen bir intoksikasyon türüdür. Balon balıklarının tüm türleri toksik değildir ve bazıları sadece hafif zehir içerir. Bugüne kadar yaklaşık 28 TTX analoğu kaydedilmiş ve bazıları deniz organizmalarında tespit edilmiştir. Ayrıca toksisitesi cinsiyet, mevsim ve coğrafik bölgelere göre değişkenlik göstermektedir. TTX insanlarda, uyarılabilir hücre zarında sodyum kanalını bloke ederek dil ve dudaklarda uyuşma, baş dönmesi, kusma, ekstremitelerde karıncalanma ve uyuşma, taşikardi, hipotansiyon ve paraliziye neden olmaktadır. Bu olgu sunumunun amacı, TTX’e maruz kalan insanlar için oluşabilecek riskler, toksisite ve tedavi yöntemleri hakkında bilgiler sunmaktır.

Anahtar Kelimeler: Kirpi balığı zehirlenmesi, tetrodotoksin, intoksikasyon, parestezi

Referanslar

  1. Homaira N, Rahman M, Luby SP, Rahman M, Haider MS, Faruque LI, et al. Multiple outbreaks of puffer fish intoxication in Bangladesh, 2008. Am J Trop Med Hyg 2010;83:440-4.
  2. Wu FH, Shen CH, Luo SC, Hwang JI, Chao WS, Yeh HZ, et al. Liver resection for hepatocellular carcinoma in oldest old patients. World J Surg Oncol 2019;17:1.
  3. Halstead BW. Poisonous and venomous marine animals of the world. Princeton, NJ: The Darwin Press; 1978.
  4. Arakawa O, Hwang DF, Taniyama S, Takatani T. Coastal Environmental and Ecosystem Issues of the East China Sea. In Ishimatsu Aeditör. Toxins of pufferfish that cause human intoxications Tokyo: 2010. p. 227-44.
  5. Malpezzi EL, de Freitas JC, Rantin FT. Occurrence of toxins, other than paralysing type, in the skin of Tetraodontiformes fish. Toxicon 1997;35:57-65.
  6. Madejska A, Michalski M, Osek J. Marine Tetrodotoxin as a Risk for Human Health. J Vet Res 2019;63:579-86.
  7. Haque MA, Islam QT, Ekram AR. Puffer fish poisoning. J Teachers Assoc 2008;21:199-202.
  8. van Gorcum TF, Janse M, Leenders ME, de Vries I, Meulenbelt J. Intoxication following minor stabs from the spines of a porcupine fish. Clin Toxicol (Phila) 2006;44:391-3.
  9. How CK, Chern CH, Huang YC, Wang LM, Lee CH. Tetrodotoxin poisoning. Am J Emerg Med 2003;21:51-4.
  10. Jang JH, Lee JS, Yotsu-Yamashita M. LC/MS analysis of tetrodotoxin and its deoxy analogs in the marine puffer fish Fugu niphobles from the southern coast of Korea, and in the brackishwater puffer fishes Tetraodon nigroviridis and Tetraodon biocellatus from Southeast Asia. Mar Drugs 2010;8:1049-58.
  11. McNabb P, Selwood AI, Munday R, Wood SA, Taylor DI, Mackenzie LA, et al. Detection of tetrodotoxin from the grey side-gilled sea slug - Pleurobranchaea maculata, and associated dog neurotoxicosis on beaches adjacent to the Hauraki Gulf, Auckland, New Zealand. Toxicon 2010;56:466-73.
  12. Leung KS, Fong BM, Tsoi YK. Analytical challenges: determination of tetrodotoxin in human urine and plasma by LC-MS/MS. Mar Drugs 2011;9:2291-303.
  13. Chew SK, Goh CH, Wang KW, Mah PK, Tan BY. Puffer fish (tetrodotoxin) poisoning: clinical report and role of anti-cholinesterase drugs in therapy. Singapore Med J 1983;24:168-71.
  14. Kao CY. Tetrodotoxin, saxitoxin and their significance in the study of excitation phenomena. Pharmacol Rev 1966;18:997-1049.
  15. Noguchi T, Ebesu JSM. Puffer poisoning: epidemiology and treatment. Toxin Rev 2001;20:1-10.
  16. Sun K, Wat J, So P. Puffer fish poisoning. Anaesth Intensive Care 1994;22:307-8.
  17. Field J. Puffer fish poisoning. J Accid Emerg Med 1998;15:334-6.

Telif hakkı ve lisans

Telif hakkı © 2021 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Attribution License (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır?

1.
Çelik MM, Özdemir L, Ateş ND, Akyol R, Karabay H, Çiftci A, et al. Kirpi Balığı Yedikten Sonra Gelişen Parestezi Olgusu. Turk J Intensive Care. 2021;19(3):144-147. https://doi.org/10.4274/tybd.galenos.2021.07279