Amaç:
Teknolojik gelişmeler, son dönem hastalıkları olan terminal hastaların yaşam sürelerinin uzamasına neden olmuştur. Yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) yaşam sonu bakım, terminal hastaların YBÜ’ye kabullerindeki yükselme ile artmıştır. Bu çalışmadaki amacımız, terminal hastaların YBÜ’deki prevalansını ve YBÜ’de potansiyel olarak yersiz tedavilerin nedenlerini incelemektir.
Gereç ve Yöntem:
Çalışmamız ülke çapında, çok merkezli, nokta prevalans ve gözlemsel olarak yapıldı. YBÜ’de 48 saatten fazla kalan tüm yetişkin hastalar çalışmaya alındı. Tüm hastalar, hasta demografisi, tedaviler, aile katılımı ve hekimler için mini anket ile ilgili verilerden oluşan elektronik bir olgu kayıt formuna kaydedildi. Çalışma, 15 Ekim 2018’de 30 günlük bir takip ile gerçekleştirildi.
Bulgular:
Kaydedilen tüm 1127 hastanın 286’sına (%25) primer hekimi beyanına göre YBÜ hekimleri tarafından terminal hasta tanısı konuldu. Terminal hasta yakınlarının talepleri ve hekimlerin yasal kaygılarının yaşam sonu bakım kalitesini düşürdüğü görüldü. Terminal hastalarda mekanik ventilasyon kullanımı, inotropik ilaçlar ve düşük yaşam sonu bakım kalitesi önemli ölçüde fazlaydı (p<0,001). Terminal hastaların yüzde %54’ü taburcu olurken herhangi bir yaşam sonu kararı verilmedi. Terminal hasta yakınlarının yarısı tam kod istedi. Yasal kaygılar olmaksızın, doktorların çoğu terminal hastalara yaşamlarının sonunda canlandırma girişiminde bulunmama (%86), tedaviyi durdurma (%77) ve tedaviyi geri çekme (%53) kararı vereceklerini açıkladılar.
Sonuç:
Terminal hastalar yoğun bakımda önemli bir yer tutmaktadır. Terminal hastaların YBÜ’deki yaşam sonu bakımının kalitesinin artırılması için önceden yaşam sonu bakım planlaması ve yasal düzenlemelerin doğru yapılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Terminal bakım, yersiz tedaviler, yoğun bakım üniteleri, yaşam sonu bakım planlaması, hasta bakım planlaması