Amaç:
Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) ile takipli yoğun bakım hastalarında pnömotoraks (PNX)/deri altı amfizem (SCE) pandeminin ilk zamanlarında yapılan tanımlamaların aksine sık ortaya çıkan bir komplikasyon olarak önemini artırmaktadır. Bu çalışma ile 3. düzey yoğun bakım ünitemizde (YBÜ) COVID-19 tanısı ile takip edilen PNX/SCE olgularının sıklığını, zamanlamasını ve olası risk faktörlerini ortaya koymak hedeflenmiştir.
Gereç ve Yöntem:
On altı yataklı 3. düzey YBÜ’de, 28 Ağustos 2020 ve 20 Şubat 2021 arasında ünitemizde takip ve tedavi edilmiş tüm teyitli COVID-19 hastalarından, yatışları sırasında PNX ve SCE gelişen olgular dahil edilmiştir.
Bulgular:
Hedef tarih aralığında YBÜ’de COVID-19 nedeni ile 165 hasta takip edilmiş olup bu hastaların 16’sında (%9,6) PNX/SCE gelişmiştir. Bu 16 hastanın 4’ü (%25) sağ kalmıştır. Hastaların medyan yaşı 66,5 (çeyrekler açıklığı: 58,5-75,5) idi. PNX/SCE gelişen hastalarda en sık komorbidite diabetes mellitus olarak tespit edildi. Hastaların 12’sinin (%75) sigara kullanım öyküsü mevcuttu. PNX gelişen 15 (%93,8) hastanın 4’ü (%25) bilateraldi. SCE ise 9 (%56,3) hastada gelişti. PNX/ SCE saptanan 12 (%75) hasta invazif mekanik ventilasyon tedavisi altındayken, 3 (%18,8) hasta spontan solunumda, 1 (%6,2) hasta non-invazif mekanik ventilasyon tedavisi altındaydı. PNX/SCE geliştiği ana kadar oksijen desteği verilen gün sayısı tüm grupta 9 (6,25-17) gün iken, sağkalan grupta medyan değer 6 gün, ölen grupta 9 gün idi. Oksijen destek gün süresi ölen grupta yüksek olsa da istatistiksel anlamlı fark saptanmadı (p=0,439).
Sonuç:
COVID-19 pandemisinde PNX/SCE gibi komplikasyonlar uzun süreli oksijen desteğini takiben genel yoğun bakım popülasyonundan daha sık (%9,5) ve yoğun bakım yatışının daha geç döneminde (medyan 9 gün) gözlenmektedir. Bu hastaların çoğunda bir risk faktörü olarak sigara tanımlansa da PNX oranlarındaki bu artışın hem COVID-19 pnömonisi hem de sitokin fırtınasına bağlı oluşan parankimal hasar ile ilgili olduğunu düşünüyoruz.
Anahtar Kelimeler: COVID-19, pnömotoraks, yoğun bakım ünitesi